«Το θέατρο “Εκάτη” έχει θητεία στο κλασικό ρεπερτόριο και βασίζεται στη δύναμη και την ακτινοβολία που εκπέμπουν οι μεγάλοι κλασικοί»
Η καταξιωμένη και σπουδαία σκηνοθέτις Βαλεντίνη Λουρμπά μιλάει στη «Βραδυνή της Κυριακής» για το θέατρο «Εκάτη», τα κριτήρια που επιλέγει τα έργα και απαντάει πού βρίσκεται το Θέατρο στην εποχή μας.
Αναλυτικά η συνέντευξη της Βαλεντίνης Λουρμπά στη «ΒτΚ»:
Κυρία Λουρμπά, είστε καταξιωμένη και σπουδαία σκηνοθέτις, και τη φετινή σεζόν συνεχίζετε στο θέατρό σας «Εκάτη» με δύο έργα του Ίψεν, που σκηνοθετείτε. Μιλήστε μας γι αυτά και τι υπόθεση έχουν.
«Το “Η αγριόπαπια” παρουσιάζει την ψυχική καταρράκωση μίας οικογένειας που συντηρείται με αυταπάτες, που τις συμβολίζει μία σακατεμένη αγριόπαπια που τη φυλάνε στην σοφίτα τους, και τη φροντίζουν η εγγονή Έντβιγκ και ο παππούς Έκνταλ.
Η αγριόπαπια είναι το τραγικότερο σύμβολο του ζωτικού ψεύδους. Καταρρέουν τα πάντα όταν εισβάλλει ένας ιδεαλιστής, ο Γκρέγκερς Βέρλε, και φανερώνει την αλήθεια και τους εξοντώνει. Η Γκίνα, η γυναίκα του Γιάλμαρ, ήταν ερωμένη του πατέρα του, του γερο-Βέρλε.
Αποδεικνύει πως η κόρη του η Έντβιγκ δεν είναι δικό του παιδί και έτσι έρχεται η καταστροφή. Η μικρή Έντβιγκ μαθαίνοντας την αλήθεια αυτοκτονεί. Στο “Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν”, o Ίψεν με ποιητικό τρόπο αναλύει την εξιδανίκευση του χρυσού δια μέσου της αγάπης.
Ο Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν έχει κλίση στα οικονομικά και ένα έμφυτο πάθος για το χρήμα. Συναντά τις δεσποινίδες Ρέντχαϊμ. Δύο αδελφές, η μεγαλύτερη πλουσιότερη από τη μικρότερη.
Ερωτεύεται τη μικρή, που ανταποδίδει τον έρωτά του· όμως η αγάπη του χρυσού είναι το κυρίαρχο πάθος του, κι έτσι παντρεύεται τη μεγάλη. Την ώρα που είναι έτοιμος να κάνει ένα μεγάλο οικονομικό άλμα, φυλακίζεται για κατάχρηση.
Αυτό είναι το τέλος του. Βγαίνει από τη φυλακή, κατεστραμμένος και ουσιαστικά νεκρός, και δεν θα είχε ούτε καν έναν τάφο για ν’ αναπαυθεί αν δεν υπήρχε, λόγω της φιλανθρωπίας της, η μικρή Ρέντχαϊμ.
Η σύζυγός του, μια περήφανη γυναίκα, πρέπει να ζήσει στο ίδιο σπίτι με τον καταδικασμένο καταχραστή, που την έχει ντροπιάσει».
Και την περασμένη χρονιά, Ίψεν παρουσιάσατε πάλι. Τι το ιδιαίτερο έχει ο Σκανδιναβός αυτός δραματουργός που σας συγκινεί;
«Mε δελεάζει η ικανότητά του για συλλογισμό, η τεράστια ψυχογραφική του δύναμη, τα έργα του έχουν υφή τραγωδίας, θαυμάζω την εφευρετικότητά του και τη συνθετική του δεινότητα».
Η «Αγριόπαπια» γράφτηκε το 1884. Γιατί ονόμασε το έργο έτσι; Και έχει κοινά στοιχεία με την εποχή μας;
« Η αγριόπαπια που ενδημεί σε ελώδη μέρη, ενσαρκώνει την παγιδευμένη ζωή σε όλες εκείνες τις συνειδητές ή ασύνειδες αυταπάτες, που στηρίζουν την ύπαρξη, αιφνίδιες αποκαλύψεις και γεγονότα από το παρελθόν, ανατρέπουν και διασαλεύουν την οικογενειακή ηρεμία. Είναι μία οικογενειακή τραγωδία στο διηνεκές, που αντικατοπτρίζεται η όψη της εποχής μας».
Τι μήνυμα θέλει να περάσει ο Ίψεν και τι θέλετε εσείς ως σκηνοθέτις να πάρει μαζί του φεύγοντας ο θεατής;
«Η αλήθεια πρέπει να αποκαλύπτεται, όποιες και αν είναι οι συνέπειες, διότι, μόνο τότε, κανείς μπορεί να γίνει μεταλαμπαδευτής της ευθύνης και της ιδεώδους ζωής, αυτό νομίζω είναι το μήνυμα του Ίψεν. Το λάθος δεν είναι στους άλλους, είναι μέσα μας, αυτό θέλω να μετουσιωθεί στο θεατή και να το ενστερνιστεί».
Στο «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» ποιο το αξιοσημείωτο στοιχείο του; Και ποιο αυτό που εσείς ως σκηνοθέτις επισημαίνετε;
«Την πτώση. Το κλέος και την παρακμή ενός υλόφρονα που ποδηγετούσε με τη δύναμή του, και βεβαίως το ιψενικό τρίγωνο και το άλυτο οιδιπόδειο».
Τι ρεπερτόριο προτιμάτε και με τι κριτήρια επιλέγετε τα έργα;
«Το θέατρο “Εκάτη” έχει θητεία στο κλασικό ρεπερτόριο και βασίζεται στη δύναμη και την ακτινοβολία που εκπέμπουν οι μεγάλοι κλασικοί, χωρίς να αλλοιώνει και να επεμβαίνει με εντυπωσιασμούς και καινοτομίες στη δύναμή και το κύρος τους. Πρεσβεύει το σεβασμό στην ακρίβεια και την επιρροή που παράγει το άρτιο, το δομημένο, το βαθύ και το σπουδαίο που επιβάλλεται με τη μεγαλοσύνη του. Το θέατρο “Εκάτη” επιμένει σε δύσκολους καιρούς να είναι οπαδός των μεγάλων συγγραφέων και να γοητεύεται από την απολυταρχία και την ποίησή τους».
Πού βρίσκεται το Θέατρο στην εποχή μας;
«Προχωράει με το ρυθμό της εποχής, συγκεντρώνοντας τον παλμό και τις αβαθείς συγκινήσεις της.
Υπάρχει μία παραμόρφωση της πραγματικότητας στο όνομα της μορφής, υπάρχει μία κρίση συγγραφέων και σκηνοθετών που έχουν ρηξικέλευθη διάθεση και διαδρομή, θρεμμένη μόνο με την ελαφρότητα της φαντασίας.
Υπάρχει και καλό Θέατρο, με εξαιρετικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες, όρθιοι και μόνοι στην ερημία του θεατρικού κόσμου».
Τι συμβάλλει στην επιτυχία μιας παράστασης;
«Το ταμείο είναι ένας παντοδύναμος σφετεριστής του θρόνου της θεατρικής παράστασης».
Θα παρομοιάζατε το Θέατρο σαν πηγή ζωής;
«Εξακολουθεί να με μαγεύει, είναι ένα μάγμα ψυχικού ηφαιστείου».
Εξακολουθεί, με όσα συμβαίνουν και στο χώρο σας, Ηθοποιός να Σημαίνει Φως;
«Είναι μία έκρηξη θάμβους που ανανεώνεται με μια ιερότητα, και σου μαθαίνει να δέχεσαι τις ήττες σου με το κεφάλι ψηλά».
Πώς και πότε ξεκίνησε η αγάπη σας για το Θέατρο;
«Ήταν συναρπαστική η συγκίνηση που πολιορκούσε την εφηβεία μου, όταν έβγαινα από μία παράσταση και πήγαινα στο σπίτι περπατώντας για να αναπλάσω τις στιγμές, δίνοντας ποιητική προέκταση και μνήμη».
Για όλες τις παραστάσεις σας έχουν γραφτεί εξαιρετικές κριτικές. Τι σημαίνει για εσάς, κυρία Λουρμπά, η ανάμειξή σας με την Τέχνη, με τη Σκηνοθεσία συγκεκριμένα. Λύτρωση; Δημιουργία; Ζωή;
«Είναι εκείνη η σοβαρή εκδοχή του εαυτού μου που δεν κοιμάται ποτέ, και γίνεται πνευματική αγωνία. Είναι ζωή που γίνεται ευφροσύνη και αναπλάθεται από τον κόσμο του ονείρου, και των θεατρικών ηρώων».
Ποια ανάγκη σάς έκανε να δημιουργήσετε ένα δικό σας θέατρο στην Κυψέλη;
«Στόχος μου ήταν η ποιότητα και το υψηλό επίπεδο των παραστάσεων. Όραμά μου ήταν η ανάδειξη της ευφυΐας, του μεγέθους των μεγάλων κλασικών και το δέος που τους ακολουθεί».
Άλλα σχέδια;
«Επενδύω σε έργα, μεγαλύτερα εμού. Η ζωή έρχεται για να μας εκπλήξει».
*Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»
Πηγή: www.vradini.gr
