Απάντηση στα μέλη της Κίνησης Καλλιτεχνών που έχουν γνωστοποιήσει επιστολή σχετικά με την επανέκθεση των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη, έδωσε η Εθνική Πινακοθήκη με ανακοίνωσή της.
Εκεί, γίνεται σαφές ότι «δεν υφίσταται ζήτημα μη επαναφοράς των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη στην έκθεση “Η Σαγήνη του Αλλόκοτου”» και ότι η Εθνική Πινακοθήκη βρίσκεται αυτές τις ημέρες «στο στάδιο εφαρμογής και ελέγχων όλων των παραμέτρων αναβάθμισης του συστήματος ασφαλείας, εκπαίδευσης του προσωπικού και εγκατάστασης του απαραίτητου -πρόσθετου- τεχνολογικού εξοπλισμού», με στόχο αυτή να έχει ολοκληρωθεί έως τις 6 Μαΐου.
Η ανακοίνωση αναφέρει:
«Αξιότιμα μέλη της Κίνησης Καλλιτεχνών,
Θα θέλαμε να σάς γνωστοποιήσουμε ότι δεν υφίσταται ζήτημα μη επαναφοράς των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη στην έκθεση «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου».
Για την ακρίβεια, δεν ετέθη ποτέ από την Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου.
Υπενθυμίζουμε ότι ήδη με την ανακοίνωση της 17ης Μαρτίου 2025 www.nationalgallery.gr/anakoinwseis/anakoinosi-93/ η Εθνική Πινακοθήκη δεσμεύτηκε για την εξεύρεση των όρων της ασφαλούς επανέκθεσής τους.
Για την ασφαλή επανεγκατάσταση των έργων δεν αρκεί μόνο η αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν λόγω της βίαιης απόσπασης και κατακρήμνισης.
Σήμερα, 15 Απριλίου 2025, έχουμε καταλήξει στον σχεδιασμό και βρισκόμαστε στο στάδιο εφαρμογής και ελέγχων όλων των παραμέτρων αναβάθμισης του συστήματος ασφαλείας, εκπαίδευσης του προσωπικού και εγκατάστασης του απαραίτητου -πρόσθετου- τεχνολογικού εξοπλισμού.
Στόχος μας είναι να έχουμε ολοκληρώσει όλα τα στάδια της προετοιμασίας κατά την ημερομηνία διεξαγωγής της διεπιστημονικής ημερίδας, 6η Μαΐου 2025.
Ωστόσο, σε περίπτωση που κάποιο μέλος την Κίνησης Καλλιτεχνών δεν βρίσκει ικανοποιητική την παρούσα τοποθέτηση, μπορεί να επικοινωνήσει με τη Γραμματεία Διεύθυνσης της ΕΠΜΑΣ για την διευθέτηση των όρων παραλαβής του δανεισθέντος έργου του».
Θυμίζουμε ότι στις 10 Απριλίου μια ομάδα 24 καλλιτεχνών και κληρονόμων καλλιτεχνών που έργα τους εκτίθενται στην Εθνική Πινακοθήκη, είχαν στείλει επιστολή εκφράζοντας την απορία τους για την καθυστέρηση της επανέκθεσης των βανδαλισμένων έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη.
Η ανακοίνωση ανέφερε:
Αξιότιμη Υπουργέ Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, αξιότιμη Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης κ. Συραγώ Τσιάρα, αξιότιμα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Πινακοθήκης.
Έχει περάσει ένας μήνας από τον βανδαλισμό εικαστικών έργων στην Εθνική Πινακοθήκη (10.3.25), μετά από την παράνομη επίθεση βουλευτή ακροδεξιού κόμματος και την αποκαθήλωση έργων της περιοδικής έκθεσης Η σαγήνη του αλλόκοτου. Παρά τις διαβεβαιώσεις του ΥΠΠΟ και της Εθνικής Πινακοθήκης, τα έργα αυτά δεν έχουν αναρτηθεί εκ νέου. Δικαιολογίες του τύπου «εξετάζονται με τη συμβολή ειδικών, οι όροι και οι προϋποθέσεις της ασφαλούς επανέκθεσής τους», υποτιμούν τη νοημοσύνη μας και θέτουν ερωτήματα για τους πραγματικούς λόγους ολιγωρίας.
Η ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης προστατεύεται συνταγματικά από το άρθρο 16 του Συντάγματος. Η αδράνεια του Υπουργείου Πολιτισμού και της Εθνικής Πινακοθήκης να εκπληρώσουν τον θεσμικό τους ρόλο ως θεματοφυλάκων του Συντάγματος, μας προσβάλλει, και ως δημοκρατικούς πολίτες και ως καλλιτέχνες.
Εμείς, οι δημιουργοί έργων, τα οποία εκτίθενται ή αποτελούν μέρος της Συλλογής της Πινακοθήκης, καθώς και οι κληρονόμοι ή νόμιμοι εκπρόσωποι καλλιτεχνών, των οποίων έργα βρίσκονται στους χώρους της Πινακοθήκης, ζητούμε την προσωρινή απόσυρση των έργων μας από τους εκθεσιακούς χώρους, έως ότου επανεκτεθούν τα έργα που παρανόμως κατέβηκαν από την έκθεση. Καλούμε την Εθνική Πινακοθήκη και το ΥΠΠΟ να δράσουν σύμφωνα με το Νόμο και να επανεκθέσουν τώρα τα έργα που αποκαθηλώθηκαν, όπως ακριβώς υπαγορεύει ο Νόμος και το δημοκρατικό πολίτευμα. Αλλιώς, γιατί είδους πολιτισμό μιλάμε;
Με εκτίμηση,
Ακριθάκη Χλόη, φωτογράφος /εικαστικός, νόμιμη κληρονόμος των έργων του Αλέξη Ακριθάκη)
Αρφαράς Μιχάλης, εικαστικός, Ομότιμος Καθηγητής της ΑΣΚΤ
Βερούκας Αλέξης, εικαστικός
Βουρλούμη Ειρήνη, Βουρλούμης Παναγής, Βουρλούμης Ανδρέας (νόμιμοι εκπρόσωποι του Ανδρέα Βουρλούμη.
Γιαβρόπουλος Νίκος, καλλιτέχνης της κινούμενης εικόνας
Διβάρης Γιώργος, εικαστικός , Καθηγητής, Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, ΑΠΘ
Εγγονοπούλου Ερριέττη (νόμιμη κληρονόμος των έργων του Νίκου Εγγονόπουλου)
Ιγνατάκη Μαριάννα, εικαστικός
Καβαλλιεράτος Διονύσης, εικαστικός
Μιχαηλίδης Μίλτος (νόμιμος εκπρόσωπος των έργων του Γιάννη Μιχαηλίδη)
Μυλωνά Ελένη, εικαστικός (νόμιμη κληρονόμος των έργων της Άλεξ Μυλωνά)
Ξαγοράρης Ζάφος, εικαστικός , Καθηγητής στην ΑΣΚΤ
Ξενάκης Δημήτρης (νόμιμος κληρονόμος των έργων του Κοσμά Ξενάκη)
Παναγιωτίδη Μαλβίνα, εικαστικός
Παππάς Αλέκος (νόμιμος κληρονόμος των έργων του Γιάννη Παππά)
Σαχίνης Ξενής, εικαστικός, Καθηγητής στην ΑΣΚΤ ΑΠΘ, Τέως Κοσμήτορας της Σχολής
Στεφανή Εύα, σκηνοθέτις, Καθηγήτρια Τμήμα Επικοινωνίας και ΕΜΜΕ, ΕΚΠΑ
Τρανός Νίκος, εικαστικός, Αφυπ. Καθηγητής στην ΑΣΚΤ, Τέως Πρύτανης της ΑΣΚΤ
Τσιτσόπουλος Φίλιππος, εικαστικός
Τσουμπλέκας Δημήτρης, εικαστικός /φωτογράφος και Τσουμπλέκα Άννα (νόμιμοι εκπρόσωποι των έργων του Νίκου Κεσσανλή και Χρύσας Ρωμανού)
Χαραλάμπους Πάνος, εικαστικός, Ομότιμος Καθηγητής στην ΑΣΚΤ, Τέως Πρύτανης της ΑΣΚΤ
Χαρβαλιάς Γιώργος, εικαστικός, Αφυπ. Καθηγητής στην ΑΣΚΤ, Τέως Πρύτανης
Χανδρής Παντελής, εικαστικός, Καθηγητής ΑΣΚΤ
Ψυχούλης Αλέξανδρος, εικαστικός, Καθηγητής, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Εναντίον της λογοκρισίας
Πιο πρόσφατα, μια ομάδα πολιτών με την επωνυμία «Πρωτοβουλία εναντίον της λογοκρισίας» εξέδωσαν ανακοίνωση ζητώντας κι αυτή την επανέκθεση των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται:
«Στις 10 Μαρτίου 2025 ένας ως τότε μάλλον άγνωστος βουλευτής της Νίκης έγινε δημόσιο πρόσωπο στο πανελλήνιο μέσω του βανδαλισμού εικαστικών έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη, στην Εθνική Πινακοθήκη. Είχε ζητήσει ήδη, με κοινοβουλευτική ερώτησή του, την απόσυρση έργου του Κατσαδιώτη από την έκθεση «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου». Ωστόσο, καθώς το Υπουργείο Πολιτισμού αρνήθηκε να ικανοποιήσει το ευγενές αίτημά του, αποφάσισε να το πάρει πάνω του. Η διεύθυνση της Πινακοθήκης, προς τιμήν της, αντέδρασε αμέσως, αφήνοντας άθικτο τον τόπο του εγκλήματος, εις μνήμην του άλγους. Ωστόσο, τρεις μέρες μετά, δυστυχώς τα έργα αποσύρθηκαν.
Για ένα ολόκληρο μήνα, η λογοκρισία νικάει την ελευθερία. Η μισαλλοδοξία επικρατεί της δημοκρατίας και ο σκοταδισμός διαλύει τη δυνατότητά μας να υλοποιούμε στην πράξη τη συνταγματική επιταγή που ανεπιφύλακτα υπαγορεύει πως «η τέχνη είναι ελεύθερη». Είτε ως καλλιτέχνες, είτε ως κοινό.
Είμαστε μια ομάδα πολιτών με την επωνυμία «Πρωτοβουλία Εναντίον της Λογοκρισίας» που συγκροτήθηκε επί τούτου, με μόνη στόχευση τη συνταγματικά επιβεβλημένη επιστροφή των έργων. Στις 27 Μαρτίου διοργανώσαμε διαμαρτυρία έξω από την Εθνική Πινακοθήκη στην οποία εκθέσαμε μια σειρά από λογοκριτικά συμβάντα επί εικαστικών έργων τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Θεωρήσαμε, και συνεχίζουμε να θεωρούμε, ότι αν δεν ασκήσουμε κι εμείς πίεση, προασπίζοντας τη συνταγματική επιταγή, τότε αφήνουμε την ελευθερία μας αιχμάλωτη στα χέρια των Παπαδόπουλων.
Σήμερα, σχεδόν σαράντα μέρες το περιστατικό, η τύχη των έργων είναι ασαφής. Κατά την επίσημη εκδοχή, «συντηρούνται». Όμως, τέσσερα χαρακτικά δεν χρειάζονται ένα μήνα συντήρηση. Στις 10 Απριλίου 2025, με επιστολή τους προς το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εθνική Πινακοθήκη, 24 καλλιτέχνες, εκπρόσωποι και κληρονόμοι ζητούν την απόσυρση των δικών τους έργων τους από την Πινακοθήκη «έως ότου επανεκτεθούν τα έργα που παρανόμως κατέβηκαν». Και καλούν «την Εθνική Πινακοθήκη και το ΥΠΠΟ να δράσουν σύμφωνα με το Νόμο και να επανεκθέσουν τώρα τα έργα που αποκαθηλώθηκαν, όπως ακριβώς υπαγορεύει ο Νόμος και το δημοκρατικό πολίτευμα».
Εκφράζουμε την αμέριστη αλληλεγγύη μας στους υπογράφοντες και υπογράφουσες. Προφανώς υπό την πίεση που άσκησε η επιστολή, σε συνέντευξη Τύπου για μια άλλη έκθεση, την ίδια μέρα, η διευθύντρια της Πινακοθήκης είπε ότι τα έργα θα επανέλθουν τον Μάιο και πως τότε, με την επιστροφή τους, θα πραγματοποιηθεί και ημερίδα με αντικείμενο τη λογοκρισία.
Η δήλωση αποτελεί ασφαλώς θετική εξέλιξη, ωστόσο η ως τώρα πορεία των πραγμάτων μάς δημιουργεί αμφιβολίες για το τι θα γίνει. Και, βέβαια, δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί τα έργα δεν έχουν ήδη επανεκτεθεί. Τέσσερα χαρακτικά είναι, μια μέρα δουλειάς αρκεί. Ούτε εμείς ούτε το ίδιο το Σύνταγμα, που ρητά κατοχυρώνει την ανεπιφύλακτη ελευθερία της τέχνης, μπορούμε να αποδεχτούμε συμψηφισμούς είτε αισθητικούς είτε επικοινωνιακούς (όπως η εύρεση «κατάλληλων» ημερομηνιών). Τα όρια της τέχνης τα θέτει η ίδια η τέχνη, και όχι οποιοσδήποτε εξουσιαστικός φορέας, είτε είναι η εκάστοτε κυβέρνηση ή η Εκκλησία ή, ακόμα χειρότερα, ο κάθε βάνδαλος, πολιτικός, ιερέας ή ιδιώτης. Επίσης, για ένα τόσο ζωτικό ζήτημα, απαιτείται επίσημη ανακοίνωση της Πινακοθήκης και όχι απλώς μια προφορική δήλωση.
Ως Πρωτοβουλία εναντίον της Λογοκρισίας ζητάμε, όπως από την πρώτη στιγμή, την άμεση επανέκθεση των έργων. Ζητάμε δημόσια και επίσημη ανακοίνωση από την Εθνική Πινακοθήκη, με σαφή δέσμευση. Διαφορετικά, μια εκδήλωση σχετικά με τη λογοκρισία στην Πινακοθήκη φοβόμαστε ότι μπορεί να καταλήξει σε μια νεκρολογία για την ελευθερία της τέχνης».
Πηγή: www.diaforetiko.gr
